پرونده ثبت جهانی یزد و ارسباران به یونسکو ارسال می شود

پرونده نامزدی ثبت جهانی «منطقه حفاظت شده ارسباران» و «شهر تاریخی یزد» روز دوشنبه (5 بهمن) به یونسکو ارسال شد.

به گزارش روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی؛ پرونده نامزدی ثبت جهانی منطقه حفاظت شده ارسباران پس از 2 سال پیگیری کارشناسان و نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها و مراتع به همراه پرونده نامزدی ثبت جهانی شهر یزد روز دوشنبه (5 بهمن) برای نمایندگی ایران در یونسکو ارسال شد.

«محمدحسن طالبیان»، معاون میراث فرهنگی با اعلام این خبر افزود: «پرونده نامزدی ثبت جهانی ارسباران» پس از پیگیری سازمان های جنگل ها و مراتع، محیط زیست و میراث فرهنگی، تلاش کارشناسان و حمایت مسئولان ملی، استانی و محلی آماده و با پست بین المللی برای نمایندگی ایران در پاریس ارسال شد.

او گفت: منطقه حفاظت شده ارسباران به عنوان دومین پرونده نامزد میراث طبیعی در فهرست آثار جهانی ایران پیش از فوریه به نمایندگی ایران در یونسکو تحویل داده شد تا پس از بررسی و ارزیابی در سال 2017 در کمیته میراث جهانی یونسکو مطرح شود.

معاون میراث فرهنگی کشور همچنین از آماده سازی و ارسال پرونده نامزدی ثبت جهانی «شهر تاریخی یزد» به عنوان نخستین پرونده شهر تاریخی و فرهنگی ایران برای سال 2017 خبر داد و افزود: یزد اولین شهر تاریخی و فرهنگی ایران است که پرونده آن با کمک و همکاری کارشناسان عالی میراث فرهنگی در تهران و استان یزد و همچنین مسئولان دستگاه های شهری تهیه و تدوین شد.

او ادامه داد: پرونده شهر تاریخی و فرهنگی یزد از مدت طولانی از گذشته در جریان بود و اکنون با همکاری تمامی ارگان ها آماده و برای نمایندگی ایران در یونسکو ارسال شد. این پرونده نیز همانند پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران پیش از فوریه تحویل کمیته میراث جهانی یونسکو شد تا در چرخه بررسی و ثبت جهانی قرار بگیرد.

مسئول تدوین پرونده های جهانی ایران توضیح داد: یزد یکی از شهرهای مهم حاشیه کویر در ایران است که خلاقیت و ابداعات فراوانی در طول تاریخ از قرن 4 هجری تا قرن 14 به مدت بیش از هزار سال در آن مشاهده شد. بافت تاریخی یزد همچنین نسبت به دیگر شهرهای کشور از سلامت بیشتر و مدیریت نسبی قابل قبولی برخوردار است. بافت خشتی آن نیز وسعت زیادی دارد و بسیاری از ارزش های معماری و شهری خود را تا به امروز حفظ کرده است. همین دلایل موجب شد این شهر به عنوان کاندیدای ثبت جهانی انتخاب شود.

طالبیان در توضیح ارزش های تاریخی و منظر فرهنگی شهر یزد افزود: منظر فرهنگی شهر یزد کمتر تحت تاثیر تاسیسات مدرن قرار گرفت و در نتیجه پس زمینه طبیعی شهر و تمامی مناره ها، مساجد، میادین، محلات، حسینیه ها، تکیه ها، آب انبارها و قنات های این شهر ساختار ایرانی اسلامی خود را حفظ کردند و یزد اکنون به نسبت دیگر شهرها الگوی شهر ایرانی-اسلامی است.

او با اشاره به اینکه با ایجاد قنات یزد شهر یزد در طول تاریخ قابل سکونت شد، نیز گفت: معماران و استادکاران یزدی معماری منحصر به فرد در خانه ها، بازار و فضاهای عمومی برای آسایش ساکنان سرزمین ایجاد کردند و تنوعی از معماری را در طول تاریخ به نمایش گذاشتند.

معاون میراث فرهنگی کشور همچنین در خصوص همخوانی شهر یزد با محیط زیست و اقلیم آن منطقه گفت: انرژی پایدار و جایگزین در شهر یزد اهمیت بسیار دارد و مصالح به کار رفته در ساخت بناهای این شهر با محیط زیست همگون است و معماران توانسته اند از انرژی باد، خاک و آب به زیبایی در این شهر بهره بگیرند.

مسئول تدوین پرونده های جهانی ایران با تاکید بر اینکه شهر یزد برای آینده ایران و توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد افزود: معماران یزد روی زمین، در زیر زمین و حتی بام های این شهر توجه ویژه ای به زیبایی و کاربری بناهای ایجاد شده، داشتند.

براساس این گزارش، طالبیان، پیش از این درباره منطقه حفاظت شده ارسباران تاکید کرده بود: ثبت جهانی پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران نه تنها از منظر حفاظتی بسیار اهمیت دارد که این فرصت را فراهم می کند تا جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید کنند، بلکه این اتفاق می تواند به شکوفایی اقتصادی جوامع بومی و محلی و زمینه ای برای ایجاد توسعه پایدار در منطقه منجر شود.

منطقه حفاظت شده ارسباران که در 29 مرداد 1393 به شماره 204 در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده، نگین تنوع زیستی ایران است و یکی از برجسته ترین نقاط تنوع زیستی کشور محسوب می شود. این منطقه با داشتن کمتر از 5 صدم مساحت کشور بیش از 13 درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده و بیش از 20 گونه انحصاری از گیاهان، سمندر ایرانی به عنوان یک گونه انحصاری جانوری و یک گونه حشره مختص به این منطقه زیست می کنند.

منطقه حفاظت شده ارسباران همچنین 29 درصد از پستانداران کشور،44 درصد پرندگان ایران، 32 درصد از دوزیستان کشور، 9 درصد آبزیان و 20 درصد خزندگان ایران را در خود جای داده است. منطقه ارسباران در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل 34 درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، 25 درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، 25 درصد پوشش گیاهی فرانسه، 25 درصد پوشش گیاهی گرجستان، و 17 درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیا است.

به دلیل حضور عشایر ایل شاهسوند در این منطقه که قدمت سکونت چند هزار ساله را به خود اختصاص داده اند، تعامل پایدار انسان و طبعیت ایجاد شده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این منطقه در سال 1977 با پیگیری سازمان محیط زیست به عنوان «ذخیره گاه زیست کره» در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAP) ثبت شد.

هم چنین در مرزهای جنوبی منطقه حفاظت شده ارسباران در شهرستان ورزقان نیز بقایای فسیلی اجداد ماموت ها یافت شده است که بیانگر قدمت تاریخچه زمین شناسی در این منطقه از ایران است.